Platform richt op realisatie acht uitkijktorens
De Oude Riet als motor voor belangstelling in het Westerkwartier
WESTERKWARTIER – Eeuwen geleden trokken de eerste bewoners het Westerkwartier in langs De Oude Riet. Het beekdal dat slingerde van Marum langs Tolbert om Zuidhorn en Noordhorn heen en uitmondde in de Kommerzijlsterriet is op vele plekken nog goed zichtbaar en biedt volgens het Platform Oude Riet grote kansen voor het toerisme in het Westerkwartier. Na een netwerkconferentie is het platform ‘gereanimeerd’ en is iedereen klaar zijn schouders eronder te zetten. Zo’n tien organisaties waaronder de gemeente Westerkwartier zien de pracht van de Oude Riet. Een eerste stap is het realiseren van acht uitkijktorens en fietsroutes hierlangs. ‘De kwaliteit van het Westerkwartier wordt niet altijd gezien. De Oude Riet kan een motor zijn voor belangstelling in onze gemeente’, aldus Joost Eskes, samen met Koos Vos bevlogen betrokken bij het Platform Oude Riet.
Een aantal weken blies een netwerkconferentie het Platform Oude Riet als het ware nieuw leven in. Een stuk of tien organisaties zijn sinds 2017 verbonden aan elkaar rond dit onderwerp. Onder andere de gemeente Westerkwartier, Staatsbosbeheer, de Gebiedscoöperatie, PLACK en de samenwerkende Historische Verenigingen Westerkwartier wisten elkaar hierin te vinden. ‘Door Corona was het vooral een kleine werkgroep die nog bij elkaar kwam, maar gelukkig heeft de netwerkconferentie een nieuwe impuls gegeven’, vertelt Vos. ‘Het was even spannend: we moesten iedereen opnieuw bereiken en enthousiast vinden’. ‘Gelukkig was het enthousiasme er’, vult Eskes aan. De netwerkconferentie was opgezet om de doelstelling als het ware te ‘reanimeren’. ‘Wie doet mee om het Platform in leven te houden? Er hebben zich elf personen gemeld, dus dat is belangrijke winst.’ De allergrootste winst noemen de heren de duidelijke betrokkenheid die de gemeente Westerkwartier liet zien. Wethouder Bert Nederveen zette letterlijk zijn schouders eronder en kreeg een haam, een onderdeel van een ouderwetse juk, om zijn nek gehangen. Zijn boodschap was duidelijk: dit is het moment om bestaande plannen te gaan uitvoeren.
En daarmee zijn ook de heren Vos en Eskes druk bezig. Het Platform heeft een aantal mooie doelstellingen geformuleerd variërend van meer bekendheid, zichtbaarheid en voorstelbaarheid van het Beekdallandschap De Oude Riet tot het bevorderen van de biodiversiteit in dit Beekdal en het behouden en herstellen van landschappelijke en cultuurhistorische topics. Concreet zijn zij nu bezig met het realiseren van verbindende fietsroutes door het Beekdal waarlangs een achttal uitkijktorens moeten verrijzen. De Oude Riet is ontstaan vanuit een inbraak van de Lauwerszee in het Westerkwartier. Een zeearm liep om de rug van Noordhorn en Zuidhorn heen richting het zuiden. De inham liep tot boven Tolbert. Vanuit het zuiden liep een veenrivier juist richting het Westerkwartier en deze veenrivier en de inbraak ontmoetten elkaar boven Tolbert. Dit stuk waar zout en zoet elkaar ontmoeten; dat is De Oude Riet. Rond 700 trokken de eerste inwoners van het Westerkwartier het gebied in om zich te vestigen op de veengronden in het beekdal. ‘Het is de bakermat van de bewoning in het Westerkwartier’, stelt Vos. Het zoveel mogelijk in het zicht houden van De Oude Riet, vinden ze belangrijk. ‘Waar mogelijk wel’, aldus Eskes. ‘Een beekdal trekt mensen. De Oude Riet kan de motor worden voor belangstelling in het Westerkwartier. Als je kijkt naar andere beekdalen zoals de Drentsche Aa, en daar zijn we nog ver weg van, dan biedt het mogelijkheden.’
Ze zien de eerste stappen dus in de uitkijktorens. De financiering voor de uitkijktoren bij de Bakkerom is rond en de eerste twee uitkijktorens, eentje bij de Marumerlage en eentje bij de polder Oude Riet en het Dwarsdiep, zijn inmiddels gerealiseerd. Er wordt hierbij aangehaakt bij waterbergingswerkzaamheden. ‘Prachtig’, vindt Eskes, ‘Marum is een mooi voorbeeld van hoe het herschapen van het land mooi uit kan pakken. Je ziet vanaf de uitkijktoren de kerk aan de rand van het dorp. Zo zie je ineens het water in samenhang met het dorp.’
Het Westerkwartier heeft toeristisch gezien nog veel potentie, menen de heren. ‘Dat heeft de gemeente zelf ook onderkent: dat het Westerkwartier op dit vlak onvoldoende op de kaart staat. Te weinig mensen kennen dit gebied en de kwaliteiten worden niet altijd gezien. Het gaat ons niet om massatoerisme’, voegt hij nadrukkelijk toe. ‘Het moet geleidelijk groeien allemaal’, vult ook Vos aan. ‘Het is een kwestie van lange adem. Deze acht uitkijktorens zullen er niet direct staan.’ Zelf is hij al jaren betrokken bij het Platform en ziet hij de mogelijkheden van het beekdal, maar kent hij ook alle moeilijkheden van dit proces. ‘Ik ben zelf betrokken vanuit de interesse voor dit gebied’, vertelt hij. ‘Dat begint met een lezing van de Historische Kring en toen ging het balletje rollen. Samen met een groepje geïnteresseerden zag ik de kansen van het gebied. Het zou mooi zijn als een breder publiek ons enthousiasme zou delen, maar ik merk dat de bekendheid van De Oude Riet buiten ons Platform om minder is. We moeten ook daarbinnen weleens door een barrière’, stelt hij. ‘Als we een tweede Drentsche Aa willen realiseren, dan krijgen we ruzie met de boeren. We willen dan ook niet het moerasdal in ere herstellen’, voegt hij er snel aan toe. ‘Gelukkig is de LTO ook een partner in het Platform en staan zij er open in. Maar de weg is lang’, benadrukt hij nog eens.
De heren zijn ontzettend blij dat de gemeente zo duidelijk haar steun uitsprak. ‘Dat is echt de winst van de netwerkconferentie’, vinden ze. ‘De Oude Riet is trouwens ook verwerkt in de ambtsketen’, vult Vos aan. ‘De Oude Riet als verbinding tussen de dorpen; nu moeten we dat in de praktijk uitwerken.’