Ik proat plat
Pietereulieboer
Een aantal joaren leden was der n populair verske met as eerste couplet: “Mien va die lupt met de pietereuliekar, en mien moe, die sjokt ter achteran. Ja vrugher zat er nog verdiensten an, tegenwoordeg zit er niks meer an.”
Het is al hiel wat joaren dat de pietereuliekar uut et stroatbeeld verdwenen is. Der bennen een poar pietereulieverkopers west die het tot begun zesteger joaren van de veurege eeuw volholden hemmen, mor dat was toen al ien combinoatie met het verkopen van butagas. Ok die handel is tegenwoordeg host verdwenen. Bij t camping gebeuren wordt et nog veul bruukt mor ien e huusholling host niet meer.
Zoas uut de eerste regel van t verske op te moaken is, is de kar vermoedelek een handkar west. Mor veul venters hadden één of meerdere honden veur of onder de kar. Veur de hondenkar wadden der trouwens ien begun 1900 wetteleke regels woar de voerman hum aan holden most. Zo most de geleider 14 joar of older wezen. Hij most altied n vergunning bij hem hemmen en n nummerbewies. Veur de kar mochten maximoal 3 honden, die minimoal 60 cm. hoog wadden. Onder de kar mochten 2 honden die minimoal 50 cm. hoog wadden. Ok het materioal en de breedte van e riemen werden nauwkeureg beschreven.
Ok most er een “steeds bruikbare zindelijke drinkbak” en een “doelmatige ligplank” aanwezig wezen. Ien totoal wadden der 15 regels woar men zich aan holden most. As de zoaken goed gingen werd er ok vent met peerd en woagen.
Wat veur vervoermiddel der ok bruukt werd; hoofdzoak was de pietereulie.
Die werd ien vatten van 200 liter aan de pietereulieboer leverd. De pietereulie deden ze met n trechter ien vierkante blikken van vier liter. Die blikken hadden verschillende kleuren. Venters die veur Caltex warkten hadden rooie bussen en die van Esso wadden geel. As de blikken vol wadden gingen ze de boer op. Ze kregen een vaste vergoeding per liter en konden gemiddeld plm. fl. 7.00 verdienen. Dat liekt niet nou veul, mor was ien die tied niet verkeerd.
Esso, die via zien bedrief, Maatschappij tot Detailverkoop van Petroleum “De Automaat” verkocht, was één van de leveranciers. Het bedrief ‘De Automaat’ dee al ien 1930 aan klantenbiending, want bij de aankoop van n kan pietereulie, kreeg je een stripboek over “Peter Olie” en “Pijpje Drop”. De leste regel van de strip was altied: Hoe ‘t verder ‘Pijpje Drop’ vergaat, staat in de volgende ‘Automaat’’. En dan wol je vanzelf ok het volgende boekje hemmen.
As je de boekjes nou lezen krab je je wel even achter de oren. Die teksten, die kennen vandoag de dag echt niet meer. Die bennen slim zwart-wit. Vandoag de dag zollen we zeggen: racistisch. Mor dat werd toendertied niet zo zien. Een veurbeeld:
Peter Olie is een rakker,
bij de hand en altijd
wakker
Aan zijn vriendjes op de
kaden,
toont hij graag zijn
heldendaden
Peter gijt op oaventuur. Valt van n schip ken hem vastgriepen aan n ‘Automaat’-eulieblik, zo drift hij over de oceaan en spoelt aan op n eiland. Zwarte mannen met speren pakken hem en willen hem koken. Het vuur wil niet branden, mor Peter gooit der wat pietereulie op. Het vuur brandt en hij wordt koning. Noa veul vijfen en zessen is hij ontsnapt en via n Esso boot weer thuus kommen.
Mor de bekendste is toch wel het verhoal van “Pijpje Drop” met tekeningen van P. Koenen. Het eerste couplet was:
Kijk eens even, vader Roetmop.
Hoe d’ooievaar ons heeft verrast!
Met een kleinen, leuken zwartkop.
“Pijpje Drop” doop ik hem vast.
De leste regel van elke strip is nog joaren bruukt deur veul mensen, as ze een enne aan n verhoal moeken..
Mientje: Hoe ‘t verder ‘Pijpje Drop’ vergaat, staat in de volgende ‘Automaat’’ “
