SWgZ neemt afscheid van Zuidhorn
voorpagina groningen
“Welzijnswerk gaat over meer dan een hand op de schouder”
ZUIDHORN – Nog zes weken voordat we met de jaarwisseling een nieuw tijdperk in gaan. De gemeenten Leek, Zuidhorn, Grootegast en Marum vormen vanaf 1 januari de nieuwe gemeente Westerkwartier. Er gaat een hoop veranderen. Zeker in de Westerkwartierder welzijnswereld waar Tinten Welzijnsgroep uit Gieten het stokje overneemt van de lokale partijen SWgZ, Vredewold en SPiNN. Na 1 januari is Sociaal Werk De Schans, zoals Tinten haar lokale stichting heeft genoemd, de ingang voor basisondersteuning in het Westerkwartier en daarmee het adres voor alle voorkomende vormen van welzijnswerk. Ik zit aan tafel met een delegatie van SWgZ die wij na de herindeling en het wisselen van de welzijnswacht niet terug zien in hun functie: bestuurslid Dries Posthumus, algemeen leidinggevende Loes Jansen en buurtwerkers Sandra ter Veen en Harry Rook.
“Is het nu ruim vijf jaar of net zes jaar geleden dat we samen zijn gestart met onze klus”, vraagt Dries aan Loes. Laat het zes jaar zijn. Het moment waarop de bestuurder en de algemeen leidinggevende samen de schouders hebben gezet onder een vernieuwd SWgZ. Dries: “Dat was een vurige wens vanuit de politiek. Er was bezuinigd en het welzijnswerk moest vernieuwd worden naar meer participatie van inwoners. Voorheen richtten jongerenwerkers zich bijvoorbeeld puur op het organiseren van activiteiten voor jongeren en keken van daaruit of iedereen mee deed en niemand buiten de boot viel. Nu is SWgZ een organisatie die mensen ondersteunt om zelf iets op poten te zetten en het daarna vooral overlaat aan de initiatiefnemers.” KanaalPOP is daar een perfect voorbeeld van, draagt Sandra aan. “Dat hebben we ooit opgezet, maar staat sinds twee jaar op eigen benen. Zoals ook de beide buurthuiskamers in de gemeente zichzelf inmiddels organiseren en buurtcentrum Avalon dat wordt gerund door vrijwilligers. SWgZ ondersteunt maar met het doel dat dorpen en inwoners het vooral zelf moeten doen.” “Mensen kunnen het ook zelf”, wijst buurtwerker Harry Rook op het succes van ZorgSaam Oldehove; een initiatief van verschillende groepen inwoners uit Oldehove om meer voor elkaar te kunnen betekenen. “Als welzijnswerker moet je vooral zorgen dat je aanwezig bent, zichtbaar en aanspreekbaar. Ook in de avonden en weekenden. Je kent veel inwoners en de netwerken, hebt een korte lijn naar de gemeente en kan daardoor dingen snel verbinden en versterken. Het gaat vaak -heel simpel- over een hand op de schouder; zowel om hulp te geven als om hulp te vragen en daarmee vroegtijdig te zorgen dat mensen de juiste hulp ontvangen of bieden. Zo benut je sociaal kapitaal en versterk je de dorpen en de leefbaarheid.” En successen zijn er geweest in de afgelopen zes jaar. KanaalPOP is al als succes genoemd en mogelijk wordt in Oldehove door ZorgSaam in december de felbegeerde provinciale vrijwilligersprijs voor Zuidhorn in de wacht gesleept. “En vergeet ook niet het Steunpunt Welzijn & Mantelzorg”, aldus Sandra. “Prachtig dat dat er nu is waardoor vrijwilligersorganisaties samenwerken en de juiste hulp organiseren voor mensen die dat nodig hebben.”
“Het is van belang dat je vasthoudt aan je visie,” vindt Loes. “Niet door die overal in prachtige volzinnen te benoemen, maar gewoon door het te dóen, betrouwbaar te zijn en doen wat er gevraagd wordt of nodig is. Dat hebben we altijd gedaan en daardoor hebben we ook zo veel moois kunnen neerzetten. Wij ondersteunen mensen die iets ondernemen en daar waar inwoners activiteiten niet zelf op gang krijgen en het wel belangrijk is fungeren wij als aanjager.”
Zo vinden jonge mantelzorgers steun bij SWgZ en is er onder andere aandacht voor eenzaamheid, sport en cultuur, armoedebestrijding, integratie & participatie, jongeren coaching, gezond opgroeien, sportverenigingen en vrijwilligers. “Altijd samen met inwoners en partners en vanuit goed overleg met de gemeente Zuidhorn”, benadrukt Loes. “De samenwerking is open en transparant. Een groot compliment voor de beleidsmedewerkers van de gemeente Zuidhorn, zij zijn fijne partners geweest, helder en dichtbij.” Bestuurslid Dries Posthumus knikt instemmend: “Die band is groter dan die van enkel opdrachtgever en opdrachtnemer”, duidt hij. “Tot aan het ‘aanbestedingsnieuws’ is alles goed verlopen.
Want vanaf dat moment ging de deur van de wethouder op slot.”
Het einde van SWgZ is in zicht. De aanbesteding van het welzijnswerk is gewonnen door Tinten die na 1 januari de opdracht mag uitvoeren. “Tja…, de aanbesteding is rauw op ons dak gevallen”, vertelt Loes. “Er was ons gezegd dat er niet zou worden aanbesteed. Tot februari 2018, toen kwam de boodschap dat er tóch aanbesteed zou worden. Coördinerend burgemeester Kosmeijer beweert steeds dat de gemeenten geprobeerd hebben om de lokale organisaties tot elkaar te brengen. Dat hun dit niet gelukt is en ze daarom genoodzaakt waren om aan te besteden. Dit is absoluut niet het geval. Onze wethouder was juist iedere keer opnieuw blij dat wij niet mee gingen in fusies van lokale partijen. De gemeenten hebben richting de herindeling flink geïnvesteerd in de ondersteuning van de harmonisatie van zichzelf. Als regiehouders hebben de gemeenten de welzijnspartijen echter geen enkele ondersteuning geboden om te groeien naar één organisatie voor het Westerkwartier. Er is nog nooit iemand van welke gemeente dan ook bij ons gekomen met het aanbod voor ondersteuning. Daarmee zou lokale kennis, sociaal kapitaal en werkbehoud van de huidige medewerkers namelijk het meest geborgd zijn gebleven. Sterker nog, ons werd een halt toegeroepen in het proces tot verdere ontwikkelingen van bijvoorbeeld de gezamenlijke 18+ netwerken. Er werd een rem op gezet omdat de gemeente zelf de koers nog niet wist.”
Dries is meer uitgesproken over dit onderwerp. “Je mag best weten dat ik zeer teleurgesteld ben”, stelt hij. “Ik neem het verantwoordelijk wethouder Nederveen kwalijk hoe dit proces gelopen is en heb hem dat ook verteld. Ettelijke keren heeft hij op de nadrukkelijke vraag van mij gezegd dat er zeker niet aanbesteed zou worden. Dat hier op het laatste moment toch voor gekozen is, riekt naar een politieke keuze voor een externe organisatie in plaats van investeren in lokaal.”
Op de vraag of het opgebouwde werk en lopende initiatieven gehandhaafd blijven valt het stil aan tafel. Zowel de buurtwerkers uit het veld als de leidinggevende en het bestuurslid weten niet wat er na de jaarwisseling gebeurt op welzijnsgebied. Dries: “Je zou denken dat Tinten als nieuwe verantwoordelijke organisatie wel contact met ons opgenomen zou hebben. Om te vragen hoe het werk momenteel bij ons georganiseerd is, waarom het allemaal zo goed loopt en om zaken door te spreken en goed over te kunnen nemen. Dit is helaas niet gebeurd. De realiteit is dat SWgZ veertien mensen heeft moeten ontslaan waarvan zeker tweederde niet terug gaat keren. Ook Sandra, Harry en Loes niet.” Op de vraag aan Harry waarom hij niet gesolliciteerd heeft bij de nieuwe organisatie zegt hij: “Als Tinten naar SWgZ als geheel team was toegestapt en ons had gevraagd of wij, gezien onze resultaten van de afgelopen jaren, gezamenlijk over wilden gaan had ik direct ja gezegd.”
Voor de overdracht blijven we ons best doen, belooft Sandra. “Op dit moment zijn we bezig om onze werkzaamheden op papier te zetten, zodat we deze over kunnen dragen aan Tinten. Dat doen we voor de mensen die wij ondersteunen, die op ons rekenen. We willen hun niet in de kou laten staan en doen ons best om, van onze kant, alles zo goed mogelijk te regelen.”
Dries benadrukt: “In de voorwaarden van de aanbesteding had niet de wéns moeten staan om lokale kennis en kunde te behouden, het had een eis moeten zijn!” Sandra: “Blijkbaar wordt lokale kennis en kunde niet op waarde geschat. Het blijft gek dat een manager van de nieuwe organisatie door het gebied trekt op zoek naar geschikte locaties. Wij kennen de juiste plekken en locaties. Wij weten waar zij moeten zijn, dus waarom niet samen?”
Zorgen maken ze zich vooral om individuele inwoners met complexere problematiek. “De gemeentelijke herindeling én gelijktijdig alle lokale partijen eruit zetten maakt de kans groot dat kwetsbare inwoners buiten de boot gaan vallen. Helemaal omdat er geen overlappende overdrachtsperiode is gereserveerd waarin de huidige werkers hun kennis en informatie aan de nieuwe werkers kunnen overdragen”, concludeert Loes.
“Maar dat is niet meer aan SWgZ en wat overblijft is het afronden en ontmantelen van SWgZ als welzijnsorganisatie”, zegt Loes. “Op vrijdag 14 december nemen we afscheid van al onze contacten, de betrokken inwoners, deelnemers, vrijwilligers en natuurlijk van elkaar. Dat afscheid gaan we doen zoals men van ons gewend is: betrokken en met een tikje eigenzinnigheid.” De afscheidsbijeenkomst vindt plaats in Zaal Balk te Zuidhorn. Meer daarover in de SWgZ-advertentie elders in deze krant.
ZUIDHORN – Nog zes weken voordat we met de jaarwisseling een nieuw tijdperk in gaan. De gemeenten Leek, Zuidhorn, Grootegast en Marum vormen vanaf 1 januari de nieuwe gemeente Westerkwartier. Er gaat een hoop veranderen. Zeker in de Westerkwartierder welzijnswereld waar Tinten Welzijnsgroep uit Gieten het stokje overneemt van de lokale partijen SWgZ, Vredewold en SPiNN. Na 1 januari is Sociaal Werk De Schans, zoals Tinten haar lokale stichting heeft genoemd, de ingang voor basisondersteuning in het Westerkwartier en daarmee het adres voor alle voorkomende vormen van welzijnswerk. Ik zit aan tafel met een delegatie van SWgZ die wij na de herindeling en het wisselen van de welzijnswacht niet terug zien in hun functie: bestuurslid Dries Posthumus, algemeen leidinggevende Loes Jansen en buurtwerkers Sandra ter Veen en Harry Rook.
“Is het nu ruim vijf jaar of net zes jaar geleden dat we samen zijn gestart met onze klus”, vraagt Dries aan Loes. Laat het zes jaar zijn. Het moment waarop de bestuurder en de algemeen leidinggevende samen de schouders hebben gezet onder een vernieuwd SWgZ. Dries: “Dat was een vurige wens vanuit de politiek. Er was bezuinigd en het welzijnswerk moest vernieuwd worden naar meer participatie van inwoners. Voorheen richtten jongerenwerkers zich bijvoorbeeld puur op het organiseren van activiteiten voor jongeren en keken van daaruit of iedereen mee deed en niemand buiten de boot viel. Nu is SWgZ een organisatie die mensen ondersteunt om zelf iets op poten te zetten en het daarna vooral overlaat aan de initiatiefnemers.” KanaalPOP is daar een perfect voorbeeld van, draagt Sandra aan. “Dat hebben we ooit opgezet, maar staat sinds twee jaar op eigen benen. Zoals ook de beide buurthuiskamers in de gemeente zichzelf inmiddels organiseren en buurtcentrum Avalon dat wordt gerund door vrijwilligers. SWgZ ondersteunt maar met het doel dat dorpen en inwoners het vooral zelf moeten doen.” “Mensen kunnen het ook zelf”, wijst buurtwerker Harry Rook op het succes van ZorgSaam Oldehove; een initiatief van verschillende groepen inwoners uit Oldehove om meer voor elkaar te kunnen betekenen. “Als welzijnswerker moet je vooral zorgen dat je aanwezig bent, zichtbaar en aanspreekbaar. Ook in de avonden en weekenden. Je kent veel inwoners en de netwerken, hebt een korte lijn naar de gemeente en kan daardoor dingen snel verbinden en versterken. Het gaat vaak -heel simpel- over een hand op de schouder; zowel om hulp te geven als om hulp te vragen en daarmee vroegtijdig te zorgen dat mensen de juiste hulp ontvangen of bieden. Zo benut je sociaal kapitaal en versterk je de dorpen en de leefbaarheid.” En successen zijn er geweest in de afgelopen zes jaar. KanaalPOP is al als succes genoemd en mogelijk wordt in Oldehove door ZorgSaam in december de felbegeerde provinciale vrijwilligersprijs voor Zuidhorn in de wacht gesleept. “En vergeet ook niet het Steunpunt Welzijn & Mantelzorg”, aldus Sandra. “Prachtig dat dat er nu is waardoor vrijwilligersorganisaties samenwerken en de juiste hulp organiseren voor mensen die dat nodig hebben.”
“Het is van belang dat je vasthoudt aan je visie,” vindt Loes. “Niet door die overal in prachtige volzinnen te benoemen, maar gewoon door het te dóen, betrouwbaar te zijn en doen wat er gevraagd wordt of nodig is. Dat hebben we altijd gedaan en daardoor hebben we ook zo veel moois kunnen neerzetten. Wij ondersteunen mensen die iets ondernemen en daar waar inwoners activiteiten niet zelf op gang krijgen en het wel belangrijk is fungeren wij als aanjager.”
Zo vinden jonge mantelzorgers steun bij SWgZ en is er onder andere aandacht voor eenzaamheid, sport en cultuur, armoedebestrijding, integratie & participatie, jongeren coaching, gezond opgroeien, sportverenigingen en vrijwilligers. “Altijd samen met inwoners en partners en vanuit goed overleg met de gemeente Zuidhorn”, benadrukt Loes. “De samenwerking is open en transparant. Een groot compliment voor de beleidsmedewerkers van de gemeente Zuidhorn, zij zijn fijne partners geweest, helder en dichtbij.” Bestuurslid Dries Posthumus knikt instemmend: “Die band is groter dan die van enkel opdrachtgever en opdrachtnemer”, duidt hij. “Tot aan het ‘aanbestedingsnieuws’ is alles goed verlopen.
Want vanaf dat moment ging de deur van de wethouder op slot.”
Het einde van SWgZ is in zicht. De aanbesteding van het welzijnswerk is gewonnen door Tinten die na 1 januari de opdracht mag uitvoeren. “Tja…, de aanbesteding is rauw op ons dak gevallen”, vertelt Loes. “Er was ons gezegd dat er niet zou worden aanbesteed. Tot februari 2018, toen kwam de boodschap dat er tóch aanbesteed zou worden. Coördinerend burgemeester Kosmeijer beweert steeds dat de gemeenten geprobeerd hebben om de lokale organisaties tot elkaar te brengen. Dat hun dit niet gelukt is en ze daarom genoodzaakt waren om aan te besteden. Dit is absoluut niet het geval. Onze wethouder was juist iedere keer opnieuw blij dat wij niet mee gingen in fusies van lokale partijen. De gemeenten hebben richting de herindeling flink geïnvesteerd in de ondersteuning van de harmonisatie van zichzelf. Als regiehouders hebben de gemeenten de welzijnspartijen echter geen enkele ondersteuning geboden om te groeien naar één organisatie voor het Westerkwartier. Er is nog nooit iemand van welke gemeente dan ook bij ons gekomen met het aanbod voor ondersteuning. Daarmee zou lokale kennis, sociaal kapitaal en werkbehoud van de huidige medewerkers namelijk het meest geborgd zijn gebleven. Sterker nog, ons werd een halt toegeroepen in het proces tot verdere ontwikkelingen van bijvoorbeeld de gezamenlijke 18+ netwerken. Er werd een rem op gezet omdat de gemeente zelf de koers nog niet wist.”
Dries is meer uitgesproken over dit onderwerp. “Je mag best weten dat ik zeer teleurgesteld ben”, stelt hij. “Ik neem het verantwoordelijk wethouder Nederveen kwalijk hoe dit proces gelopen is en heb hem dat ook verteld. Ettelijke keren heeft hij op de nadrukkelijke vraag van mij gezegd dat er zeker niet aanbesteed zou worden. Dat hier op het laatste moment toch voor gekozen is, riekt naar een politieke keuze voor een externe organisatie in plaats van investeren in lokaal.”
Op de vraag of het opgebouwde werk en lopende initiatieven gehandhaafd blijven valt het stil aan tafel. Zowel de buurtwerkers uit het veld als de leidinggevende en het bestuurslid weten niet wat er na de jaarwisseling gebeurt op welzijnsgebied. Dries: “Je zou denken dat Tinten als nieuwe verantwoordelijke organisatie wel contact met ons opgenomen zou hebben. Om te vragen hoe het werk momenteel bij ons georganiseerd is, waarom het allemaal zo goed loopt en om zaken door te spreken en goed over te kunnen nemen. Dit is helaas niet gebeurd. De realiteit is dat SWgZ veertien mensen heeft moeten ontslaan waarvan zeker tweederde niet terug gaat keren. Ook Sandra, Harry en Loes niet.” Op de vraag aan Harry waarom hij niet gesolliciteerd heeft bij de nieuwe organisatie zegt hij: “Als Tinten naar SWgZ als geheel team was toegestapt en ons had gevraagd of wij, gezien onze resultaten van de afgelopen jaren, gezamenlijk over wilden gaan had ik direct ja gezegd.”
Voor de overdracht blijven we ons best doen, belooft Sandra. “Op dit moment zijn we bezig om onze werkzaamheden op papier te zetten, zodat we deze over kunnen dragen aan Tinten. Dat doen we voor de mensen die wij ondersteunen, die op ons rekenen. We willen hun niet in de kou laten staan en doen ons best om, van onze kant, alles zo goed mogelijk te regelen.”
Dries benadrukt: “In de voorwaarden van de aanbesteding had niet de wéns moeten staan om lokale kennis en kunde te behouden, het had een eis moeten zijn!” Sandra: “Blijkbaar wordt lokale kennis en kunde niet op waarde geschat. Het blijft gek dat een manager van de nieuwe organisatie door het gebied trekt op zoek naar geschikte locaties. Wij kennen de juiste plekken en locaties. Wij weten waar zij moeten zijn, dus waarom niet samen?”
Zorgen maken ze zich vooral om individuele inwoners met complexere problematiek. “De gemeentelijke herindeling én gelijktijdig alle lokale partijen eruit zetten maakt de kans groot dat kwetsbare inwoners buiten de boot gaan vallen. Helemaal omdat er geen overlappende overdrachtsperiode is gereserveerd waarin de huidige werkers hun kennis en informatie aan de nieuwe werkers kunnen overdragen”, concludeert Loes.
“Maar dat is niet meer aan SWgZ en wat overblijft is het afronden en ontmantelen van SWgZ als welzijnsorganisatie”, zegt Loes. “Op vrijdag 14 december nemen we afscheid van al onze contacten, de betrokken inwoners, deelnemers, vrijwilligers en natuurlijk van elkaar. Dat afscheid gaan we doen zoals men van ons gewend is: betrokken en met een tikje eigenzinnigheid.” De afscheidsbijeenkomst vindt plaats in Zaal Balk te Zuidhorn. Meer daarover in de SWgZ-advertentie elders in deze krant.