“Toeristen zijn welkom, maar we willen niet het Giethoorn van Groningen worden”

STREEK – De gemeente Westerkwartier kent vele prachtige natuurgebieden en landschappen. Een daarvan is Middag-Humsterland. Het gebied, dat sinds 2005 gekenmerkt is als Nationaal Landschap, bevindt zich in het noordelijk deel van de gemeente Westerkwartier. Om het gebied te beschermen en de krachten in beeld te brengen, is zo’n jaar geleden de Gebiedsraad Middag-Humsterland in het leven geroepen. Onder leiding van Kor Berghuis, voorzitter van de Gebiedsraad, doen verschillende werkgroepen er alles aan om het karakteristieke landschap van Middag-Humsterland en de leefbaarheid in het gebied in stand te houden en waar mogelijk te verbeteren.

“Naar aanleiding van de Visie Middag-Humsterland, die is vastgesteld in juli 2017, is het initiatief genomen een Gebiedsraad te formeren”, vertelt voorzitter Kor Berghuis. “De voornaamste taak hiervan is om ervoor te zorgen dat deze beleidsvisie wordt uitgevoerd. Vanuit de Gebiedsraad hebben we verschillende werkgroepen in het leven geroepen, die allen vertegenwoordigd worden door inwoners van Middag-Humsterland en actief zijn in verschillende sectoren. Zo zijn er werkgroepen voor de leefbaarheid, energie, regiomarketing en landbouw. Op deze manier worden alle belangen behartigd”. Met de werkgroepen hoopt de Gebiedsraad alle krachten van het hele gebied Middag-Humsterland in beeld te brengen en hier ook goed mee om te gaan. Eén van de vier hierboven genoemde werkgroepen is de werkgroep Regiomarketing. Deze wordt vertegenwoordigd door Leonie van Putten, Lex van Wijngaarden en Fokko Leutscher. “Het belangrijkste doel van onze werkgroep is dat we het gebied op een positieve manier onder de aandacht brengen”, vertelt Van Wijngaarden. “Dat houdt in dat we het gebied aantrekkelijk willen maken voor een bepaald soort toerisme, maar dat we ook het karakteristieke landschap van Middag-Humsterland willen bewaren. Bovendien moet het leefbaar blijven voor de mensen die er wonen. Dat is misschien wel het belangrijkste”. De werkgroep Regiomarketing is er niet op gericht om het massatoerisme naar Middag-Humsterland te halen. Het richt zich op een bepaalde groep mensen. “We willen het juist onder de aandacht brengen bij de cultuurliefhebbers en de mensen die van wandelen, fietsen en de rust en ruimte houden. We gaan voor kwaliteit in plaats van kwantiteit”, aldus Van Wijngaarden.

Dat de werkgroep het massatoerisme niet naar Middag-Humsterland wil halen, klinkt enigszins gek, maar is echter vrij logisch. De smalle, kronkelende weggetjes in bijvoorbeeld Niehove en Garnwerd zijn niet geschikt voor grote campers en veel toeristen. “Het is daarom best lastig om een balans te vinden tussen het promoten van het gebied en het massatoerisme te voorkomen”, legt Leutscher uit. “We zijn momenteel nog een beetje zoekende hoe we dat het beste kunnen doen. Het gebied is ontzettend mooi, dus is het logisch dat we dit onder de aandacht willen brengen. Voor Middag-Humsterland valt er heel veel te winnen. Echter willen we niet het Giethoorn van Groningen worden. Het moet wel leefbaar blijven”.

Middag-Humsterland kent vele prachtige locaties. De fietspaden leiden mensen naar unieke plekjes in het gebied. Neem bijvoorbeeld de kromme slootjes en weggetjes, die door het hele gebied lopen. “Het meanderen is echt kenmerkend voor dit gebied”, gaat Leutscher verder. “Alles hier is krom. Als je goed kijkt, zie je ook de hele ontstaansgeschiedenis van het landschap”. Maar om dat te kunnen zien, heb je bepaalde kennis nodig. En laat ook dat nou kunnen in Middag-Humsterland. “We hebben verschillende musea, zoals bijvoorbeeld Museum Wierdenland in Ezinge en het Kloostermuseum in Aduard, die veel over de geschiedenis van het gebied vertellen”, vertelt Van Putten. “Hier kom je onder andere te weten dat Middag en Humsterland vroeger twee verschillende eilanden waren, die tussen 1200 en 1700 aan elkaar gekomen zijn, mede door de monniken van Aduard. Zij hebben geholpen met de waterhuishouding en bedijking. Als je de geschiedenis kent, gaat het landschap echt voor je leven”. 

Ondanks dat het landschap zo veranderd is, is de structuur nog hetzelfde als zo’n tweeduizend jaren geleden. De wierden, oude dijken en het straatpatroon zijn nog altijd zoals het in de Middeleeuwen ook was. “Zulke dingen maken het landschap leuk”, glimlacht Van Wijngaarden. “Middag-Humsterland is dan wel een deel van het Westerkwartier, toch is er hier een heel ander landschap dan elders in de gemeente. We hebben zelfs meegedaan met de Dag van het Wad. Je zou het haast niet verwachten, maar hier zijn ook nog altijd kenmerken van het wad te zien. We proberen de karakteristieke landschapselementen in stand te houden en geen kunstmatige dingen toe te voegen. Wel zijn er ideeën om een aantal wierden met bloemen te accentueren en ze beter herkenbaar in het landschap te maken”.

Middag-Humsterland is dus een prachtig gebied met een rijke historie. Hoewel de Gebiedsraad geen massatoerisme wil, hoopt het wel dat het gebied wat meer gewaardeerd wordt onder toeristen. “Met massatoerisme overval je je eigen inwoners en wordt de leefbaarheid verminderd”, stelt Leutscher. “De recreatie en het toerisme moeten niet het welzijn van onze eigen inwoners verpesten. Hetgeen je hebt en sterker maakt, de rust en de ruimte, moet je blijven houden. Mensen die geïnteresseerd zijn in de geschiedenis van het gebied, cultuur willen proeven of gewoon willen genieten van het landschap zijn daarom van harte welkom. Dit geldt ook voor de inwoners van onze eigen gemeente. Wij noemen het ook wel duurzaam toerisme. Het landschap en toerisme kunnen elkaar versterken. Toeristen beleven plezier in dit gebied en de ondernemers die hier actief zijn, krijgen het drukker. Dit soort toerisme kan er wellicht voor zorgen dat een aantal bussen kan blijven rijden en winkels kunnen blijven bestaan”.

De afgelopen weken was het in Middag-Humsterland behoorlijk druk. Dat kwam mede door de vakanties en de coronacrisis, wat ervoor zorgde dat mensen de rust en ruimte op wilden zoeken. Daarnaast heeft het wellicht te maken met de uitverkiezing van Niehove tot ‘Mooiste dorp van Nederland’ in het jaar 2019. “Sinds vorig jaar hebben we behoorlijk wat meer toeloop”, vertelt Van Wijngaarden. “Maar dat komt deels ook door de coronacrisis. En niet alleen van toeristen, maar ook van mensen die hier zo’n beetje om de hoek wonen. ‘We wonen hier vlakbij, maar zijn hier nog nooit geweest. We dachten: we moesten toch maar eens kijken’, is iets wat ik vaak heb gehoord”.

In verband met de coronacrisis is de Gebiedsraad de afgelopen maanden niet meer bijeen gekomen om de plannen te bespreken. In het najaar hoopt de Gebiedsraad verder te gaan met waar het mee bezig is. “We willen er met elkaar wat van maken”, stelt Berghuis. “We moeten de balans vinden tussen alle afwegingen en de verbindingen tussen de verschillende zaken zien te leggen. Ook de gemeente Westerkwartier is nauw betrokken bij het proces. Ook daar zijn we ontzettend blij mee. We kijken uit naar de toekomst om Middag-Humsterland op een mooie en positieve manier onder de aandacht te brengen”.

Gebiedsraad wil Middag-Humsterland op de kaart zetten