WBE Noordelijk Westerkwartier vraagt burgers dringend om hulp

‘De kat doodt jaarlijks miljoenen weide- en akkervogels’

WESTERKWARTIER – Afgelopen maandag 1 mei kwamen het WBE Noordelijk Westerkwartier, de provincie Groningen, het Collectief Groningen West en andere nauw betrokken partijen bijeen om over het Medenertilsterpolderakkoord te spreken.

Het Medenertilsterpolderakkoord gaat over het realiseren van een gebied voor weidevogels tussen de dorpen Ezinge en Den Ham. De natte ondergrond in het Middag-Humsterland maakt het gebied uitermate geschikt voor weidevogels. Hoewel alle partijen de neuzen dezelfde kant op hebben staan en tevreden zijn over het akkoord, delen ze een maatschappelijk probleem waarbij ze dringend de hulp van burgers bij nodig hebben. Het probleem in kwestie betreft namelijk de huiskat. Jan van Bon is als faunacommissaris van de WBE nauw betrokken bij het polderakkoord. ‘We kampen op dit moment met vier predatoren die het realiseren van een weidevogelgebied in de weg staan. Het betreft de kraai, de steenmarter, de vos en de huiskat. Veel mensen realiseren zich niet dat de kat verantwoordelijk is voor de dood van 30 tot 40 procent van de weidevogels. Daar proberen we in aansluiting op de campagne ‘Kuiken in het land, Poes in de mand’, verandering in te brengen.’ Van Bon groeide op in een weids gebied, rijk aan weidevogels. Op de bescheiden keuterboerderij van zijn vader ontstond een diepgewortelde liefde voor natuur. Vanuit die liefde kwam hij in aanraking met het jagersvak. ‘Jagen kun je het eigenlijk niet meer noemen. Tegenwoordig zijn we als jager voornamelijk natuurbeheerder.’ Van Bon heeft gedurende de jaren behoorlijk wat ervaring en kennis opgedaan. Behalve natuurbeheerder is hij ook bioloog. Hij studeerde biologie aan de Rijksuniversiteit Groningen en voerde diverse onderzoeken voor en samen met hen uit. Daarnaast woonde hij 20 jaar lang in Niezijl, waar hij tot op de dag van vandaag nog altijd een jachtveld beheert. ‘Het voorjaar is een kwetsbaar moment voor de natuur. Alles ontluikt en de eerste eieren komen uit. De kat, voornamelijk de katten die in het buitengebied wonen, blijken vele van deze kuikens te doden, waardoor het bijna een onmogelijke opgave wordt om het weidevogelgebied te realiseren.’ Uit onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen in twee vogelgebieden van de provincie Groningen, blijkt dat katten voornamelijk ’s nachts veel vogels doden. Ze voorzagen 17 katten van een gps-tracker, wat de onderzoekers in staat stelde hen uiterst nauwkeurig te volgen. De gps-trackers zonden iedere 10 seconden een signaal uit waardoor de onderzoekers precies konden zien waar de dieren zich op dat moment bevonden. De huisdieren bleken ’s nachts flinke afstanden af te leggen via onder andere sloten, weilanden en weidevogelgebieden. Op de routekaarten die dit opleverde, is te zien dat de katten hemelsbreed gebieden bestrijken tot wel 850 meter van hun woonhuis. Uit ander onderzoek is vastgesteld dat katten in Nederland jaarlijks tientallen miljoenen vogels doden. Dit wordt beaamd door Freek Nieuwenhuis, boer in Groningen. Hij werkte mee aan een onderzoek van Rijksuniversiteit Groningen. Tijdens dit onderzoek werden katten niet alleen gezenderd, ook werden er cameravallen bij nesten van weidevogels geplaatst. Uit de resultaten bleek dat katten zich aan 35 procent van de weidevogelkuikens vergrepen. In tegenstelling tot wat wordt gedacht, zijn niet alleen de vos of steenmarter, maar ook katten de grote boosdoener. ‘Wanneer je je realiseert dat de kat verantwoordelijk is voor het doden van bijna de helft van alle weidevogels, zorgt dat voor een hele andere kijk op de aanpak die we tot op heden hanteerden’, vertelt Van Bon. ‘De steenmarter, de kraaien en de vos kunnen we op dit moment goed beheren, hier zijn goede afspraken over. Het afschieten van dieren is niet leuk en voor menigeen niet mooi om te zien. Jagers hebben echter de taak om het geweer in te zetten als andere maatregelen niet voldoende helpen. Dat doet de jager dan altijd op verzoek van een landbouwer of een instantie zoals de provincie. De kraai mogen we zelfs vanaf de openbare weg beheren: we hebben hiervoor een ontheffing gekregen van de gemeente Westerkwartier. Kraaien zorgen voor veel overlast en schade in kwetsbare gebieden. Iedereen werkt mee, zowel de gemeente als alle andere partijen. Maar nu hebben we de hulp van de burger nog nodig voor het probleem van de huis- en boerderijkat.’ De WBE wil vooral positief insteken. ‘We willen niet belerend optreden, maar juist kennis vergroten. Hopelijk leidt dit tot meer bewustwording.’ Wat de WBE aan eigenaren van harige viervoeters vraagt is om katten in ieder geval ’s nachts binnen te houden in de periode dat er kuikens zijn. ‘Dit zou al enorm helpen’, aldus van Bon. Vandaar ook de campagnenaam. Andere maatregelen die mensen die in het buitengebied wonen en katten hebben kunnen nemen zijn; het houden van minder katten en het ’s nachts goed sluiten van de schuurdeur, zodat katten niet naar buiten kunnen om te jagen. ‘Wanneer we de diversiteit in de natuur willen behouden, hebben we ook de hulp van burgers nodig’, besluit Van Bon. De boodschap is duidelijk en eenvoudig; Help de natuur een handje door met name in de maanden april, mei en juni de kat ’s nachts binnen te houden. ‘Een maatregel die relatief eenvoudig is en het verschil kan maken’, aldus Van Bon.