Een verzameling van meer dan 5000 spaarpotten in huis
DOKKUM - Tien jaar geleden verhuisden ze naar een groter huis. ‘Dat nooit weer’, zucht Ina Visser. ‘Twee jaar later waren we nog bezig om dozen uit te pakken en alles weer een plekje te geven. Dat had ook geen moment langer moeten duren, anders was voor ons de plezier in het sparen verdwenen’. Samen met haar man Jan spaart Ina al jarenlang spaarpotten. Van de traditionele roze biggetjes tot jaknikkende ‘negertjes’ en van de metalen Rabobankpotten tot spaarpotten met braille, van de Barthimeusstichting. ‘Je kunt het zo gek niet bedenken, of er bestaat wel een spaarpot van’, vertelt Jan. Noem een dier, noem een voorwerp, en de kans is groot dat daar een spaarpot van bestaat. En dan heb je ook nog een grote kans dat wij die pot in huis hebben staan’, lacht hij. Die kans blijkt inderdaad groot. Jan en Ina hebben inmiddels meer dan 5000, misschien zelfs bijna 6000 spaarpotten verzameld. ‘Ze staan overal,’ lacht Ina. ‘Behalve op onze slaapkamer en in de wc.’
De verzameling van de spaarpotten begon tamelijk onschuldig. Ina breide wel eens sjaals en andere breiwerken voor een buurvrouw, en vroeg in ruil daarvoor een spaarpot terug. Zo raakte de eerste plank met spaarpotten in de kamer vol. Jan en Ina begonnen er aardigheid in te krijgen. Ze begonnen vlooienmarkten af te struinen voor nieuwe exemplaren. Het werd een sport om voor zo weinig mogelijk geld, met zoveel mogelijk spaarpotten thuis te komen. ‘Ina is echt van het afdingen. In het begin kwamen we dan ook regelmatig thuis met spaarpotten die slechts een dubbeltje of een kwartje hadden gekost’, vertelt Jan. ‘De kofferbak moest altijd leeg zijn wanneer we op pad gingen, want je wist nooit wat je tegen zou komen. Kwamen we dan met maar één spaarpot thuis, dan waren we eigenlijk een beetje teleurgesteld’. Langzamerhand raakten de kasten in de woonkamer vol, moesten er planken aan de muur bij komen en moesten ook andere kamers in huis aan de verzamelwoede van Jan en Ina geloven. Tot aan de wc aan toe. ‘Als we dan visite kregen wilden we later nog wel eens een kwartje ontdekken in zo’n spaarpot’, lacht Ina. ‘Maar reken maar niet dat we daar rijk van zijn geworden. In het begin deden we nog wel eens overal een dubbeltje in. Maar heel veel klepjes aan de onderkant zaten niet goed vast. We stoften iedere week de spaarpotten af, en dan lagen al die dubbeltjes weer op de grond. Daar zijn we toen maar mee opgehouden’.
Na een aantal jaren sparen kwam het stel steeds vaker voorwerpen tegen waar een spaarpot op afgebeeld was. Ook deze voegden ze toe aan hun collectie. Van kinderpyjama’s tot stropdassen en van ansichtkaarten tot oude kinderboeken. Ook de Donald Duck, waar Dagobert Duck regelmatig op de voorkant siert, is vaak te vinden in hun verzameling. Later breidde de verzameling zich uit met voorwerpen waarop bankgebouwen te zien zijn. ‘De leukste voorwerpen zijn die waarop een bankgebouw staat, waar tevens een spaarpot op afgebeeld is. In Duitsland is een bank die een spaarvarken als logo heeft, dat zijn erg leuke dingen’, zegt Jan.
Veel van de spaarpotten die het stel heeft hebben ze gekregen. Vrienden en familie nemen wel eens spaarpotten mee wanneer ze op vakantie zijn geweest, de dochter van het stel regelde een enorme spaarpot die uit een kerkinventaris kwam en regelmatig krijgt het stel verzamelingen aangeboden van mensen die ophouden met hun verzameling. ‘Stad en land hebben we afgereden om zulke verzamelingen op te halen. In het begin zat er dan een hoop nieuws tussen, nu is vaak zo’n 80% dubbel. Die dubbelen gooien we trouwens nooit zomaar weg. Via de verzamelaarsverenging SamZam kennen we een hoop mensen die bijzondere verzamelingen hebben. Dus wanneer wij bijvoorbeeld kikker-spaarpotten krijgen die we al hebben, dan zoeken we daar een kikkerverzamelaar bij die daar belangstelling voor heeft. We zullen nooit iets wat we hebben gekregen op Marktplaats zetten’, vertelt Jan. Twee soort spaarpotten zal het stel echter nooit aan hun collectie toevoegen. ‘Spaarpotten van grafkisten en nazi-spaarpotten. Ze zijn ons wel eens aangeboden, maar ik gruwel er van’, zegt Jan.
Een lievelingsspaarpot heeft het stel niet echt. Wel hebben ze een hoop spaarpotten waar een bijzonder verhaal aan kleeft. Een spaarpot waar Jan destijds 22 gulden en vijftig cent voor betaalde, en bijna niet aan Ina durfde te vertellen dat hij zo’n groot bedrag had uitgegeven of een spaarpot gekregen van een man uit Amsterdam die eigenlijk er geen afstand van wilde doen, maar zo onder de indruk was van de liefde voor spaarpotten dat hij de pot toch aan Jan en Ina gunde of de spaarpot.
Door het sparen van de spaarpotten hebben Jan en Ina al veel bijzondere mensen ontmoet en bijzondere dingen beleefd. ‘Een Belgische fotografiestudent is eens langsgeweest om foto’s te maken voor zijn afstudeeropdracht. Toen zijn we naar Belgiüe geweest om die expositie te bekijken’, vertelt Ina. Ook de ABN Amro-bank kreeg te horen van de imposante verzameling, en nam contact met Jan en Ina op voor het lenen van een aantal spaarpotten. ‘Toen kwamen er apart mensen uit Amsterdam langs om een aantal spaarpotten uit te zoeken voor hun commercials. Onze spaarpotten zijn in totaal in vier commercials te zien geweest’, vertelt Jan.
Tegenwoordig doet het stel het wat rustiger aan. Niet meer iedere week naar vlooienmarkten, niet meer elk spaarpotje kopen wat ze tegenkomen. ‘Het huis staat ook een keer vol’, lacht Ina. ‘We kopen nu alleen nog maar spaarpotten als die echt bijzonder zijn of als we vinden dat die iets toevoegen aan onze verzameling. Maar we blijven bij ons principe van vroeger. Het moet ons niet te duur zijn’.
Over de vraag wat er met hun verzameling moet gebeuren als ze er ooit niet meer zullen zijn, denken Jan en Ina niet teveel na. ‘Er zijn vaker mensen die dat vragen, en het is een probleem waar alle verzamelaars mee zitten. Maar wij willen ons daar niet al te druk om maken. We wilen vooral genieten van onze verzameling, zo lang dat kan. Onze kinderen grappen ook wel eens: ‘Kunnen jullie alle waardevolle potten niet alvast bij elkaar zetten?’ Maar de waarheid is dat de spaarpotten niet eens zoveel waard zijn. Het is maar net wat iemand er voor over heeft.’ Jan en Ina hebben een website gemaakt over hun verzameling. www.spaarpotverzamelaar.nl. Op deze website zijn bijna alle spaarpotten van het stel te bekijken. ‘Wij komen ook graag in contact met medeverzamelaars van spaarpotten, want die zijn er niet zoveel. Een berichtje in ons gastenboek is altijd welkom!’
Heeft u ook een bijzondere verzameling die u eens uitgelicht wilt zien in de Streekkrant Fryslân? Laat het ons weten via destreekkrant@media-totaal.nl.
