Inspraakavond herindeling Grootegast
“Dit is vechten tegen de bierkaai”
NIEKERK - Tijdens de herindelingsavond van de gemeente Grootegast staat niet de vraag centraal of de burgers instemmen met een herindeling, maar wat de beste gang van zaken is tijdens een herindeling. Op de avond voor inwoners vorige week maandag sprak Tryntsje Slagman over de herindeling die zij heeft meegemaakt als burgemeester van Oosterhesselen en Borger-Odoorn. In tegenstelling tot andere gemeenten – in Bedum was bijvoorbeeld een voor- en tegenstander van herindeling uitgenodigd – is hier alleen een voorstander te gast. En niet iedereen is daar even gelukkig mee. Zo sprak Reinder Scheringa uit Niekerk van een farce. “Bedankt voor de koffie, maar jullie hadden het geld net zo goed direct aan de voedselbank kunnen geven. Dit is vechten tegen de bierkaai.”
Jacob Bruintjes, oud dagblad journalist, leidt de avond en vertelt nog eens wat de herindeling inhoud. Van 23 naar 6 gemeenten in de provincie Groningen. Voor de gemeente Grootegast zou dit een samenwerking betekenen van Grootegast, Leek en Marum, zoals dat in het advies van de commissie Jansen is opgetekend. De gemeente zelf ziet ook graag dat Zuidhorn daarbij komt. Dit resulteert in de gemeente Westerkwartier met zo’n 60.000 inwoners. Herindelen om een betere ambtelijke kwaliteit te kunnen waarborgen en zodat er sterkere besturen ontstaan. Een grote gemeente als Amsterdam heeft immers meer te zeggen dan een gemeente van een paar duizend inwoners. Ook enkele tegenargumenten werden kort uit de doeken gedaan, al leek de keus van de gemeente al duidelijk. Die herindeling gaat er komen
Slagman krijgt vrijelijk de ruimte om over haar ervaring met herindeling te vertellen in Drenthe. Haar tien minuten spreektijd overschrijdt ze door ruim een halfuur aan het woord te zijn. Ze komt eerst wat twijfelend naar voren. Slagman blijkt een kleine dame te zijn, ze valt wat weg achter de microfoonhouder. “Normaal moet ik op een aardappelkistje staan”, grapt ze. “Aan mijn voornaam en stem kun je horen dat ik Fries ben.” Dat blijkt wat mee te vallen, na jaren politiek te hebben bedreven in Drenthe is haar accent nauwelijks hoorbaar. Verschillende Drentse gemeenten komen voorbij tijdens haar lezing over de herindeling. Zo noemt ze Dalen, die als enige gemeente niet mee wilde doen aan de herindeling aldaar. Gevolg: je blijft als kleintje over tussen de sterk vergrootte gemeenten.
In de gemeente Grootegast is alleen VZ2000 tegen herindeling. Daarbij geven ze als voorbeeld de vroegere gemeente Oldekerk, die gefuseerd is met Grootegast. VZ2000 wil nu niet samengaan met gemeenten die er slechter voorstaan dan zij zelf doen. Op hun website is te lezen: “Dus wat VZ2000 betreft geen miljoenen kostend nieuw gemeentehuis in Leek.”
En meneer Scheringa is dus tegen de herindeling. Hij is teleurgesteld dat er zo weinig inwoners aanwezig zijn uit Niekerk, Oldekerk en Faan. Ondanks de locatie – het dorpshuis in Niekerk – voelt het voor hem blijkbaar toch als een onderonsje tussen Grootegasters. De wat oudere man is heel duidelijk in zijn verhaal. “Ik vind het te belachelijk voor woorden. Er wordt maar gedaan wat ze in Den Haag willen en zij doen weer wat ze in Brussel willen. De keus van de gemeente is al gemaakt. Dit is een farce.” Na bedankt te hebben voor de koffie, trekt hij wild zijn jas aan en vertrekt.
Echt serieus lijkt er tijdens de inspraakavond niet naar de inwoners in de zaal te worden geluisterd, het draait vooral om de rond de tafel gesprekken. Leden van de gemeenteraad en de verschillende dorpsbelangen zijn uitgenodigd voor deze gesprekken. Bediscussieerd wordt een vraag als “Welke aandachtspunten voor de relatie met de inwoners zijn relevant wanneer een grotere gemeente gevormd wordt?”
De vraag of er wel of geen herindeling plaats zou moeten vinden is dus niet van toepassing tijdens deze avond. Opmerkelijk, er zou in ieder geval over de timing van de geplande herindeling gesproken kunnen worden. In Limburg vond in de jaren ’70 ook al een herindeling plaats, tijdens de crisis. Na verschillende onderzoeken is toen gezegd dat herindeling nooit meer moet plaatsvinden tijdens een crisis. Bij zo’n herindeling blijven burgemeesters en ambtenaren over die allemaal wachtgeld krijgen. Ook vrijgekomen gebouwen zoals gemeentehuizen en werkplaatsen zijn moeilijk verkoopbaar, waardoor gemeenten flink moeten interen op hun spaargeld. Als je de onderzoekers mag geloven is een recessie dus een hoogst ongelukkig moment voor een herindeling.
