Een kijkje in de tijdelijke vluchtelingenopvang in Midwolde: ‘We proberen te zorgen voor een huis-weg-van-thuis-gevoel’

MIDWOLDE - Op 24 januari werd door gemeente Westerkwartier besloten dat er in Midwolde tijdelijk vluchtelingen zouden worden opgevangen. De groep bestaande uit zeventig personen is afkomstig uit Ter Apel en kan tot uiterlijk 1 juni 2024 in de locatie aan de Hoofdstraat. Daarna zal er plek worden gemaakt voor een groep Oekraïense vluchtelingen die zich nu in Grootegast bevinden. Op 13 maart ontving het pand aan de Hoofdstraat de eerste bewoners. ‘We doen dit vanuit humanitaire overwegingen. We hadden een leegstaand pand beschikbaar en daarnaast vinden wij het belangrijk dat mensen op een fatsoenlijke manier worden opgevangen en bijvoorbeeld niet op stoeltjes hoeven te slapen. We waren al bezig met de opvang van Oekraïners in de gemeente, dus hebben we als gemeente besloten ook hier hulp te bieden. Alleen dan tijdelijk’, vertelt wethouder Harry Stomphorst. Hij is vandaag op de opvang aanwezig met Erwin van der Maesen de Sombreff. de projectleider van de opvang in Midwolde. 

De aanleiding van de opvang is een verzoek van de Provinciale Regietafel Groningen aan Groninger gemeenten om nog 70 plekken te leveren, om zo in totaal 400 extra opvangplekken in de Noordelijke regio te realiseren. De gemeenten Groningen, Oldambt, en Standskanaal hadden plaats voor 330 vluchtelingen. De gemeente Westerkwartier stelde de laatste 70 plaatsen beschikbaar. Inmiddels is de opvang een maand in gebruik. In het voormalige kantoorpand zijn verschillende aanpassingen gedaan om de vluchtelingen te kunnen huisvesten, vertelt Van der Maesen de Sombreff. ‘Er zijn extra toiletten gerealiseerd en daarnaast is in de kamers de vloerbedekking verwijderd. Ook hebben we brandmeldinstallaties aangepast.’ Inmiddels staat er ook een houten unit aan het gebouw vast, waarin douchevoorzieningen en een recreatieruimte is gerealiseerd. Daar worden verschillende activiteiten georganiseerd, zoals Nederlandse les. Een groep vrijwilligers neemt dat voor hun rekening. ‘Nederlandse kinderen zien vaak op tegen huiswerk, maar hier worden de opdrachten nog net niet uit onze handen gegrist’, vertelt een van de vrijwilligers. Een groep kinderen heeft zich ondertussen over een werkblad met sommen gebogen. Aandachtig zijn ze bezig om alle opdrachten op te lossen. ‘Ze zijn daarnaast erg gemotiveerd om de taal te leren, dat zien we bij de ouders trouwens ook terug.’ 

Over twee verdiepingen in het pand aan de Hoofdstraat zijn tussen de vijftien en twintig kamers gerealiseerd. Daarin wonen de gezinnen zoveel mogelijk samen. ‘Er is ook een gemengde kamer waarin allemaal alleenstaande vrouwen verblijven’, zegt van der Maesen de Sombreff. ‘We hebben een mix van nationaliteiten hier. We hebben gezinnen uit Turkije, maar ook uit Zuid-Amerika. Zo is Colombia bijvoorbeeld een land wat geen veilig land is.’ Aan de verschillende talen is goed gedacht: de informatieflyers zijn namelijk in het Nederlands, Arabisch en in het Spaans vertaald. Daarnaast krijgt de opvang hulp van internationale studenten uit Groningen en Leeuwarden. ‘De kans dat de internationale studenten dezelfde taal spreken als de bewoners, is groter dan dat wij dat doen. Zo hebben we bijvoorbeeld een Iraanse student die vervolgens Perzisch kan spreken met een gezin uit Iran. Dat zorgt weer voor een band tussen de studenten en de mensen hier.’ De studenten helpen onder andere mee aan de drie maaltijden die de bewoners krijgen in de gezamenlijke eetruimte. Naast de studenten zijn er dagelijks nog een locatie coördinator, één tot twee woonbegeleiders aanwezig en een aantal beveiligers. Ook vrijwilligers helpen mee. ‘Het opvangen van mensen is een vak’, zegt wethouder Stomphorst. ‘Het is een stevige verantwoordelijkheid, waarvoor onze krachten worden opgeleid. Ze kunnen te maken krijgen met trauma’s of andere hevige emoties en daar willen wij de vrijwilligers niet mee belasten.’

Een van de internationale studenten loopt ondertussen langs de verschillende tafels met gebakjes. Het is het einde van de Ramadan en daarom wordt het Suikerfeest vandaag gevierd. ‘Doordat we de mensen persoonlijke aandacht geven, is de sfeer die hier hangt erg positief. ‘We proberen te zorgen voor een huis-weg-van-thuis-gevoel. We werken hier met vier kernwaarden: rust, reinheid, regelmaat en respect. We creëren een rustige sfeer, alles is schoon, we werken met een dagritme en daarnaast tonen we respect voor elkaar. Aandacht maakt alles mooier’, legt Stomphorst uit. ‘We hebben nog geen enkel incident meegemaakt.’ Hoewel er in het begin ook negatieve reacties klonken voor de komst van de opvang, blijkt dat in de praktijk mee te vallen. ‘Er waren een paar mensen die negatief in de wedstrijd stonden, anderen waren bezorgd, maar we zijn als gemeente serieus met hun zorgen omgegaan’, blikt wethouder Stomphorst terug. ‘Op de informatieavond kwamen maar liefst driehonderd mensen af. Daar merkten we dat bewoners vooral behoefte hadden aan informatie. Ook de open dag in maart werd goed bezocht, maar liefst tweehonderd mensen kwamen een kijkje nemen. We hebben om diezelfde reden ook besloten een telefoonnummer beschikbaar te stellen, dat 24/7 actief is. Zo kunnen omwonenden met zorgen altijd terecht met hun vragen. Sinds het besluit op 24 januari en nu, heeft de telefoon nooit roodgloeiend gestaan.’ Naast de aandacht voor de communicatie, is er extra aandacht voor veiligheid. Zo doen de beveiligers en de boa’s drie keer per dag, zeven keer per week een surveillance door de buurt. ‘De bewoners hadden aangegeven dat ze dat prettig zouden vinden, dus hebben we daar als gemeente gehoor aan gegeven.’ ‘Het is belangrijk dat mensen zich gehoord en gezien voelen als ze hun zorgen uiten’, voegt Stomphorst toe. ‘We horen nu ook veel positieve geluiden. Er zijn maar liefst twintig tot dertig mensen geweest die zich hebben aangemeld als vrijwilliger hier. Dat vinden we heel mooi. Daarnaast was er ook een buurtbewoner die met Pasen ons zeventig eieren kwam brengen. Gewoon, zodat de bewoners ook Pasen konden vieren. We hebben van de HEMA chocolade gekregen voor de bewoners. Allemaal mooie initiatieven die bijdragen aan de positieve sfeer die hier hangt.’ 

De zeventig vluchtelingen uit Ter Apel zullen tot 1 juni in het pand aan de Hoofdstraat blijven. Daarna wordt er plaats gemaakt voor de groep Oekraïners die op dit moment in Grootegast verblijven. ‘De groep heeft daar altijd met veel plezier gewoond, alleen loopt het contract van die locatie af. Vandaar dat we ze daarom vanaf de zomer hier verwelkomen’, vertelt Van der Maesen de Sombreff. Er zal dan plaats zijn voor tachtig ontheemden uit Oekraïne. Voordat zij erin kunnen, wordt er nog een gezamenlijke keuken geplaatst. De Oekraïners kunnen vervolgens tot 1 juli 2026 in het pand verblijven.