“Over vijf jaar is dit vette paling”

Glasaal uitgezet in het Reitdiep

ZOUTKAMP - “Wie niet zaait, kan ook niet oogsten”, zegt Gaele Postma als hij een piepschuimenbak met glasaal leegt in het Reitdiep. Dat gezegde gaat niet alleen op voor boeren, maar kennelijk ook voor vissers. Om de palingstand te verbeteren, zette Postma afgelopen woensdag tien kilo glasaal uit. “Over vijf, tien jaar is dit vette paling.” Met hondje Skip én De Streekkrant ging de visser uit Zoutkamp het water op om de glibberige glasaaltjes uit te zetten.

Er staat een stevige wind als de glasaal uitgezet wordt. De lucht betrekt, maar Postma draait er zijn hand niet voor om. Hij is wel wat gewend. Soepel klautert hij op het kleine bootje. Hond Skip volgt hem op de voet, allerminst bang om tussen wal en schip te belanden. De bakken met glasaal worden aan boord gezet, ook team Streekkrant volgt, iets minder zelfverzekerd. Ondertussen vertelt Postma – behalve visser en palingroker is hij ook de voorzitter Groninger Bond van Binnenvissers – over de reis die de visjes al hebben afgelegd. De glasaal is ’s nachts gevangen in Engeland. De daarop volgende ochtend zijn ze direct naar Nederland gevlogen. De aaltjes kwamen aan op het vliegveld in Lelystad, waar een medewerker van Postma ze heeft opgehaald. Tien kilo in totaal. 
En nu staan de bakken in het kleine bootje. In de provincie Groningen zetten drie andere vissers ook glasaal uit. In totaal zetten de vissers vier keer tien kilo uit; dat zijn 100.000 glasaaltjes. Postma schat dat er zo’n 3200 in een kilo zitten. En ze zijn zeker niet goedkoop. De visser legt negentig euro neer voor een kilo. Hij gooit deze middag dus zo even voor negenhonderd euro het water in. Dat is natuurlijk niet voor niets. Er trekt jaarlijks weer meer glasaal naar de kust op, maar de doortrek verder landinwaarts is nog verre van optimaal. Om de palingstand te verbeteren hebben de Groninger vissers besloten zelf glasaal in te kopen en uit te zetten in de voor paling minder toegankelijke delen van hun viswater.
Deze investering doen de vissers zelf, er is geen subsidie of iets dergelijks. “Als proef wordt er nu in Friesland wel glasaal uitgezet”, vertelt Postma. Vorige week werd er in totaal 853 kilo glasaal uitgezet in Friesland.  “Dat is wel een beetje een ingewikkeld verhaal. Die paling mag officieel niet gevangen worden, want niemand mag er voordeel van hebben. Ze zijn uitgezet om de visstand op peil te houden. Maar aan een paling kun je natuurlijk niet zien of hij van de overheid is”, zegt Postma. “En ondertussen vreten ze wel van mij.” Maar al met al is Postma natuurlijk blij met de extra paling. Waar hij minder blij mee is, is het vangstverbod van september tot en met november. “Juist die tijd is voor ons gunstig om paling te vangen.” Het vangstverbod is ingesteld om de palingstand te verbeteren. En of er nu ook daadwerkelijk meer glasaal zwemt, wordt goed in de gaten gehouden. “Dit jaar is er al weer meer glasaal gevangen in Den Oever. Of dat komt door het verbod is nu nog moeilijk te zeggen. Het zou wel erg frappant zijn als dat zo snel zichtbaar was.” Na een paar minuten varen is het riet bereikt. Daar wordt de glasaal uitgezet. “Dan kunnen ze direct op zoek naar een schuilplek.” Het zou natuurlijk erg zuur zijn als een stel meeuwen zich direct tegoed doet aan je prijzige investering. “En het blijft natuurlijk een gok. Je weet niet of je er ooit wat van terug ziet”, aldus Postma. Hij opent de eerste bak en houdt hem rustig in het water. De aaltjes kunnen even wennen aan het water, ze krioelen wild in hun bak. Langzaam laat hij ze in het water glijden. Daar gaat weer negentig euro. Het is als je geld naar de spaarbank brengen. Het is even weg, maar hopelijk vang je er een flinke rente op. En spelen zich er geen IJslandse taferelen af in de tussentijd.
Vissers houden zich al lang niet alleen maar bezig met vissen, maar ook met de visstand en onderzoek, zo ook Postma. Maar in de eerste plaats blijft hij natuurlijk vooral een visser. Kort van stof, in zijn element op het water. En hij heeft er hart voor. “Want als je iets doet, moet je het ook goed doen. Er zijn ook palingkwekerijen. In achttien maanden hebben ze daar volgroeide paling. Hier vang ik ze pas na vijf jaar, of nog later. En dat proef je terug. Dit is de beste kwaliteit paling die er is.”