Vliegtuigresten uit 1943 overhandigd aan Engelsen

‘Hij was een vredelievend mens’

GRIJPSKERK – Meer dan veertig jaar hielden Bindert Helder en Jan Veenstra uit Grijpskerk zich bezig met een historische gebeurtenis bij hun in het dorp. Nadat Bindert Helder als kind gedurende de oorlog bij Surhuisterveen een vliegtuig had zien neerstorten was hij geïnteresseerd geraakt in ook andere neergestorte vliegtuigen in zijn omgeving. Hij startte in de jaren ’70 samen met zijn buurman Jan Veenstra een onderzoek naar het vliegtuig dat bij Grijpskerk neerkwam tijdens de oorlog.

Alle inzittenden van het vliegtuig waren in de lijn Opende-Zoutkamp uit het vliegtuig gesprongen en hadden de crash overleefd, maar brachten vervolgens wel twee jaar in een concentratiekamp door. Veenstra en Helder kregen na intensief speurwerk contact met Jim Nicholson, die navigator was tijdens deze vlucht.
Er werd een mooie vriendschap opgebouwd, die jarenlang stand zou houden.
Een paar jaar geleden overleed Jim Nicholson en kwam er een einde aan een mooi tijdperk waarin de heren, inmiddels samen met Anneke Vink verenigd in de Stichting het Verleden doen Herleven en kleinzoon Bindert, een aantal keer Jim bezochten en Jim ook een flink aantal keren naar Grijpskerk kwam. ‘Hij noemde Grijpskerk zijn ‘second home’’, vertelt Bindert Helder. ‘Hij was een beetje de officieuze ereburger van Grijpskerk’.

Het overlijden van Jim Nicholson was voor de stichting aanleiding om alles wat zij door de jaren heen te weten waren gekomen over de vlucht en Nicholson te bundelen. Bovendien waren er nog resten van het vliegtuigwrak, welke de heren zelf ooit op hebben gegraven. Afgelopen week kwamen vier Engelse dames naar Grijpskerk om deze resten in ontvangst te nemen. De wrakstukken krijgen een nieuw plekje in een museum/theeschenkerij in het Pollington Airfield Memorial Garden. ‘Wij hebben in de jaren ’70 deze wrakstukken opgegraven. Er was niet veel meer van het vliegtuig over. Toen Jim overleed dachten we: wat moeten we er nou mee doen? We hebben vervolgens contact gehad met de secretaresse van het 51 squadron. Zij gaf aan geïnteresseerd te zijn en dat zij deze resten wel een nieuw plekje wilde geven. Deze vier dames kwamen namens haar de resten ophalen’, vertelt Veenstra. ‘We weten dat het verhaal nu doorverteld kan worden, en dat is mooi.’

Waar de vier dames dachten alleen maar de resten van het vliegtuig op te zullen halen in het gemeentehuis in Zuidhorn vrijdagmiddag, werden zij door de stichting nog verrast met een fotoboek over de crash en het leven van Jim Nicholson. Locoburgemeester Fred Stol ontving de dames en de leden van de stichting in de raadszaal en sprak over de mooie vriendschap die ontstaan was tussen Nicholson en de bewoners van Grijpskerk en het belang van dat het verhaal over Nicholson verder verteld wordt aan nieuwe generaties. Ook Fred Stol ontving van de stichting een fotoboek voor de archieven. Ook de Engelse dames hadden voor de gemeente een presentje meegenomen: een ingelijste foto van de crew die in 1943 in het vliegtuigje had gezeten.

Met de overhandiging van de vliegtuigresten en het fotoboek is er voor de leden van de Stichting het Verleden doen Herleven een einde gekomen aan een tijdperk van ruim veertig jaar waarin veel geleerd is en waarin mooie herinneringen zijn gemaakt. ‘We hebben een prachtige tijd gehad met Jim. Hij is hier wel eens op 4 mei geweest en heeft toen een krans gelegd. Dat was eigenlijk helemaal niets voor Jim, want hij hield helemaal niet zo van belangstelling. Maar hij vond het heel belangrijk dat hun verhaal doorverteld wordt. Hij vloog dan wel op een bommenwerper, maar hij was een vredelievend mens’, vertelt Bindert. ‘Jim was bij die crash neergekomen bij Noordwijk, en is daar toen door een toenmalig zestienjarig meisje verzorgd. Zij hebben later ook nog wel eens contact gehad, heel bijzonder’. Ondanks dat het onderzoek ten einde is gekomen vinden Jan en Bindert het jammer dat er één ding niet boven water is gekomen tijdens hun jarenlange zoektocht naar informatie. ‘Bij de vliegtuigcrash is een boerderij, die nog net in de gemeente Grootegast stond, door brand verwoest. Helaas hebben we van die boerderij nooit een foto kunnen vinden’, aldus Jan.

Dat dit hoofdstuk afgesloten is houdt niet in dat we nooit meer iets van de Stichting het Verleden doen Herleven zullen horen. ‘O nee hoor, wij zijn allang weer met iets nieuws bezig. Eigenlijk zijn we daar al sinds de jaren ’80 mee bezig, en dat sluimert altijd wat door. Het schijnt dat er in 1892 een operette over Grijpskerk heeft plaatsgevonden. Daar zijn we nu al een tijdje mee bezig om daar meer over boven water te krijgen’, aldus Anneke.