Wethouder Bert Nederveen demonstreert in Den Haag

“Voor sommige gemeenten komt de bodem van de schatkist bijna in zicht”

STREEK – Aanstaande donderdag gaat wethouder Bert Nederveen van de gemeente Westerkwartier, samen met zestig andere bestuurders uit alle provincies, demonstreren in Den haag. Hierbij wil hij aandacht vragen voor de wankele financiële positie van veel gemeenten in Nederland. “Sinds een aantal jaren hebben vele gemeenten het steeds moeilijker”, vertelt de wethouder. “Voor sommige gemeenten komt de bodem van de schatkist bijna in zicht. Dat komt de samenleving niet ten goede”. Nederveen vindt, net als vele andere gemeenten in Nederland, dat daar wat aan moet worden gedaan. Aangezien voorgaande brieven aan het kabinet niet hebben geholpen, gaan tientallen bestuurders donderdag demonstreren in Den Haag.

Het dreigende tekort waar vele gemeenten mee te maken hebben, komen vooral door de kosten in het Sociaal Domein. “Er zijn meer taken die moeten worden uitgevoerd en er is een korting toegepast op het budget”, laat Nederveen weten. “Deze taken zijn vooral op het gebied van Jeugd, Wmo en Participatie. Daarnaast is er een opschalingskorting – die is ingesteld omdat het kabinet uitging van een herindeling met nog grotere gemeenten – die oploopt tot 1 miljard euro. Bovendien zitten de gemeenten in hun maag met de dreigende herijking van het gemeentefonds, waar gemeenten met minder dan 100.000 inwoners, echt op achteruit gaan. Tot slot zijn er nog de extra kosten door corona, waarvan we niet weten of alles wel vergoed wordt. Deze vier zaken hebben ervoor gezorgd dat gemeenten geld tekort hebben of op korte termijn gaan krijgen”.Vanuit de Rijksoverheid hebben alle gemeenten zo’n 500 miljoen euro gekregen om de gemaakte coronakosten te vergoeden. Volgens de wethouder is dit echter te weinig. “De coronacrisis heeft ervoor gezorgd dat sommige gemeenten echt door hun hoeven zakken. De situatie was al wankel, maar nu worden de reserves, die gemeenten de afgelopen jaren hebben opgebouwd, al benut. Als het Rijk in totaal nog twee miljard extra beschikbaar stelt, zou dat al een slok op een borrel schelen”. Door de tekorten waar vele gemeenten in Nederland mee te maken hebben, moeten ze snijden in de eigen voorzieningen. “En dat doen ons heel veel pijn. Het kan niet langer zo”, aldus Nederveen.

Ook de gemeente Westerkwartier kampt komend jaar met een tekort. In de perspectiefnota, die deze week wordt besproken in de gemeenteraad, gaat het college uit van een tekort van in totaal 4,5 miljoen euro. “Op de korte termijn is dat niet direct een probleem, maar als de kosten vanuit het Rijk zo hoog blijven wel”, vertelt de wethouder. “De gemeente Westerkwartier heeft op dit moment met dertien miljoen euro voldoende reserves. Echter, als we elk jaar 4,5 miljoen uit de reserves moeten putten, dan houdt het een keer op”. Niet alleen de gemeente Westerkwartier kampt dus met dit probleem. In heel Nederland zijn er vele andere gemeenten die met deze problemen worstelen. “Daarom moet er een bedrag worden toegevoegd aan het gemeentefonds. Er moet volgend jaar geld bij komen, anders gaan een aantal gemeenten het niet redden”.   

Verschillende gemeenten in Nederland hebben het Rijk de afgelopen jaren al meermaals gevraagd om hen tegemoet te komen, maar brieven hebben tot dusverre geen zin gehad. “Daarom richten wij ons nu op de Tweede Kamer. Op donderdag 2 juli vindt van 13.00 tot 15.30 uur een Algemeen Overleg plaats, waarbij de gemeentefinanciën op de agenda staan. Voorafgaand aan deze vergadering gaan wij met tientallen bestuurders demonstreren. Het liefst hadden we dit nog groter willen doen, maar er mogen maximaal zestig mensen aanwezig zijn”. Echter doen digitaal meer gemeenten mee aan de demonstratie. Verschillende gemeenten hebben filmpjes opgenomen, die bij de demonstratie worden getoond. “Omdat het kabinet niets aan het tekort doet, willen we nu steun krijgen bij de  Tweede Kamer. Als hier een meerderheid ontstaat, heb ik goede hoop dat er wat aan gedaan wordt. Het CDA, de ChristenUnie en de PvdA hebben al positieve geluiden laten horen. Ik hoop dat de kamer een krachtig signaal afgeeft aan het kabinet”, aldus Nederveen.

Afgelopen donderdag is, namens alle gemeenten uit de provincie Groningen, een brief gestuurd naar de leden van de Tweede Kamer. Hierin wordt aangeven met welke problemen de gemeenten in de provincie momenteel kampen. “Het is onze ambitie om inwoners en ondernemers perspectief te bieden, door onze sterke punten te benutten en te profiteren van de kansen die onze provincie te bieden heeft. Op dit moment worden we echter geconfronteerd met een combinatie van zoveel omstandigheden, dat de tekorten op onze begrotingen in rap tempo oplopen. Dat neemt zodanige vormen aan, dat we dit alleen nog kunnen dragen door drastische maatregelen te nemen. Met rechtstreekse gevolgen voor het welbevinden van onze inwoners”. In de drie pagina’s tellende brief, die eveneens is ondertekend door de gemeente Westerkwartier, wordt gevraagd om structureel extra middelen in het gemeentefonds. Alleen op die manier kunnen de Groningse gemeenten voldoen aan de gewenste dienstverlening.