“Het was moeilijk, zwaar, maar met een geweldige eindsprint”

Wethouder Jan Lammers neemt met opgeven hoofd afscheid

BUITENPOST/SURHUISTERVEEN – Wethouder Jan Lammers van de gemeente Achtkarspelen neemt binnenkort afscheid. Na zijn vierjarige periode als wethouder wil hij zich beschikbaar stellen als mediator. De Streekkrant zocht hem nog één keer op in het gemeentehuis in Buitenpost voor een gesprek over ambities, de prachtige kanten van de gemeente en zijn naderende afscheid.
Lammers kwam vier jaar geleden nieuw de lokale politiek binnen. “Ik was door het CDA gevraagd om de kar te gaan trekken. Ik was al lid, ook al eens voorzitter geweest, maar had nooit in de gemeenteraad gezeten. Dat is voor het proces misschien wel een gemis, maar je kunt ook zeggen dat ik er fris en fruitig in gegaan ben.” Voor Lammers was het een overgang van de banken- en verzekeringswereld, in de wereld van de politiek. Wat hij het mooiste vond? “Het contact me de mensen!” terwijl hij het zegt beginnen zijn ogen te glunderen. “Wat ik geleerd heb is dat hier veel belangen spelen. Je kunt niet iedereen te vriend houden en er is soms sprake van dubbele agenda’s. Ik ben daar wars van. Ik denk bij plannen altijd: ’t kin net, hoe kin it wol?”
Waar hij verandering in probeerde te krijgen was het contact met de inwoners. “Natuurlijk zat daar ook wel eens een slechtnieuwsgesprek bij. Je kunt dan meteen een brief sturen, maar je kunt ook de mensen uitnodigen om het zelf te vertellen en die brief als schriftelijke bevestiging toesturen. Ambtenaren moesten daar wel aan wennen. Als ik nu naar hun werkwijze kijk ben ik heel tevreden, maar je moet denken dat het altijd beter kan. Zo kijk ik ook naar mezelf. We moeten proactief naar de mensen toegaan. Komt die ene aanvraag voor een vergunning niet binnen, bel de mensen dan even. Het komt heel anders over dan zo’n formele juridische brief.”
Lammers heeft van zijn jaren als wethouder genoten. “Het waren vier fantastische jaren met een leuk en kritisch college. Graag was ik nog vier jaar gebleven om de dingen echt af te maken. Er zijn in de politiek nog zoveel dingen waarbij ik denk ‘kom op man!’.” Toch bereikte Lammers wel het één en ander. “Na twaalf jaar is vorige week het bestemmingsplan buitengebied vastgesteld. Ook op het gebied van de infra is er het nodige gebeurt.”
Wat voor de wethouder ook veranderde was zijn beeld van de natuur in de gemeente. “Ik ben opgegroeid op een balkon achter de geraniums in Burgum. Die mooie natuur, die zag ik helemaal niet. Ik maakte me er ook niet druk om. Nu fiets ik met mijn vrouw wel eens door de gemeente en kan ik genieten van het coulisselandschap.” Lammers denkt dat het toerisme in de gemeente daar de komende jaren goed van kan profiteren. “Afgelopen week hadden we nog een avond met 29 toeristische ondernemers. Met een samenwerking in de Wâlden moeten we het gebied beter voor die Zeelander, Hollander en Limburger gaan vermarkten. We hebben goud in handen.”
Volgens Lammers kan hiermee ook beter worden ingespeeld op de toekomst van de regio. “We zijn een anticipeerregio,” zegt hij. “We moeten ervoor zorgen dat we geen krimpregio worden. De werkgelegenheid trekt weg, maar met glasvezel kunnen de mensen ook thuis gaan werken. Dat in combinatie met goedkope huizen en toerisme zorgt ervoor dat we hier een goede toekomst tegemoet gaan.” De wethouder denkt dat de gemeente nog nooit zo dicht bij de aanleg van glasvezel heeft gestaan. Het liefst ziet hij voor de zomer nog de eerste schop de grond ingaan. “De raad moet nog beslissen.” Hoewel Lammers het gevoel heeft sterk gewaardeerd te worden door de andere collegeleden en het ambtelijke apparaat, wil zijn partij niet met hem verder. Van het idee wordt hij nog steeds emotioneel. “Het eerste jaar heb ik veel leergeld moeten betalen. Na dat jaar besloot ik amen met het bestuur dat er veel moest gebeuren. Ik nam een personal coach, iemand die mij zowel binnen als buiten de raadszaal tips gaf. Het tweede gesprek was al stukken beter.”
Volgens Lammers is de grootste kracht zijn openheid. “Als ondernemers over Achtkarspelen spreken, zeggen ze dat we een hele open gemeente zijn. Ik vind dat zoiets ook wel eens gezegd mag worden. Zelf herken ik mij wel in die openheid. Misschien ben ik daardoor wel minder geschikt voor de politiek, wie zal het zeggen?”
Een paar maanden geleden liet de partij weten niet met hem verder te willen. “Ik heb toen gezegd dat ik er direct mee zou stoppen. Ik ben best impulsief en het voelde allemaal als een steek in de rug. Ik was woest. Na een gesprek met de andere collegeleden heb ik toch besloten om het werk hier zo goed mogelijk af te maken.”
Hoewel hij zelf op een ander einde van deze carrière gehoopt had, heeft Lammers nooit spijt gehad. “Ik wist van te voren precies waar ik aan begon, dus ik heb nooit getwijfeld. Wel heb ik altijd geprobeerd om zoveel mogelijk Jan Lammers te blijven,” zegt hij. De baan had invloed op zijn leven. “De mensen moeten niet vergeten dat ik ook een privéleven heb. Voor mijzelf besloot ik om bij leuke feestjes iets eerder weg te gaan. Ik kan niet laveloos over straat. De wethouder heeft een status, maar dat is niet wat ik wil. Ik was een keer bij een bedrijf, dat speciaal voor mij de wc had schoongemaakt.”
Zelf was Lammers graag nog vier jaar doorgegaan. “Nog één periode, dan had ik alles af kunnen maken. Een derde periode had ik niet gedaan. Natuurlijk hadden we de verkiezingsuitslag moeten afwachten, maar ik was beschikbaar geweest als wethouder.”
Plannen voor de toekomst heeft Lammers zeker. “Ik wil straks mijn geld verdienen met mediation. Conflicthantering dus, waarbij ik de mensen weer bij elkaar probeer te brengen. Natuurlijk zullen sommige mensen nu meteen over Vierstromenland of de Beverhokken in Surhuisterveen beginnen, maar ik wil daar boven staan.” Eind maart gaat Lammers hiervoor op cursus, zodat hij gediplomeerd aan de slag kan gaan. Hij gaat ervan uit dat hij dan ook nog wethouder is. “Er zullen waarschijnlijk lange onderhandelingen volgen als niet een paar partijen heel groot worden. Ik verwacht dat ik er in mei en misschien zelfs juni nog wel zit.”
Op wie Lammers bij de komende verkiezingen gaat stemmen, wil hij niet zeggen. Toch lijkt een stem op het CDA uitgesloten. Lammers wordt zichtbaar emotioneel als het over de partij gaat, waardoor hij zich in de steek gelaten voelt. De FNP dan? “Dat is een partij die qua standpunten dicht bij het CDA ligt,” glimlacht hij. “Meer wil ik niet erover zeggen.” Een terugkeer in de politiek voor een andere partij sluit hij niet uit. “Maar die kans is misschien maar één procent.”