Oorlogsvliegtuig vermist in Lauwersmeer
LAUWERSOOG – In het Lauwersmeer ligt waarschijnlijk nog steeds het wrak van een onder Britse vlag vliegende bommenwerper uit de Tweede Wereldoorlog. Dat schrijft de Studiegroep Luchtoorlog 1939-1945. Het vliegtuig werd in de nacht van 30 november op 1 december 1941 neergeschoten door een Duitse Messcherschmitt.
Bij de crash kwamen zes personen om het leven. Eén van hen, sergeant Bryan Dominic Meagher, spoelde later aan en werd op Schiermonnikoog begraven. De overige bemanningsleden werden postuum vereerd op de Runnymede Memorial: een monument nabij het Britse dorp Egham. Naar het wrak is wel vaker gezocht, ook door amateurduikers, maar tot op heden is deze nog niet gevonden. Waarschijnlijk komt dit omdat het vliegtuig weggezakt is in modderige bodem.
Over de bemanning van het vliegtuig is verder weinig bekend. Het gaat om een groep jonge mannen, die in Nieuw-Zeeland het levenslicht zagen. De man die hun neerschoot, de Duitse piloot Paul Gildner, is daarentegen bekender geworden. Hij claimde het neerschieten van het vliegtuig als zijn twintigste overwinning. In zijn hele leven claimde hij 48 overwinningen. 46 daarvan behaalde hij ’s nachts. Zelf kwam Gildner in 1943 om het leven, toen zijn vliegtuig technische problemen kreeg in de buurt van het Brabantse Gilze-Rijen. Zijn copiloot wist aan de crash te ontkomen: hij gebruikte zijn schietstoel.
De nacht was voor de Duitse luchtmacht redelijk succesvol. Tien minuten voor de crash in de Lauwerzee werd ook al een vliegtuig neergeschoten bij Schiermonnikoog. In dezelfde nacht kwam ook een vliegtuig in de Noordzee terecht. Of de Duitser Gildner daar ook bij betrokken was, is niet bekend. Toch staan deze overwinningen van de Duitsers in het niet bij de successen van de Amerikanen en Britten. Zij vlogen diezelfde nacht met 181 vliegtuigen naar Hamburg, stichtten daar 22 branden, doodden 65 mensen en lieten 176 Duitsers gewond achter. Naast de drie vliegtuigen in de Lauwerszee, Waddenzee en Noordzee kwamen ook twaalf andere vliegtuigen niet terug.
De Studiegroep Luchtoorlog 1939-1945 houdt in Nederland alle crashes van vliegtuigen tijdens de Tweede Wereldoorlog bij. Vliegtuigen verdwijnen van de lijst als ze gevonden worden. Ook gebruiken nabestaanden de lijsten om hun familieleden op te sporen. Gemeenten werken daar nauwelijks aan mee, vooral vanwege de kosten. Zo kost het opgraven van een vliegtuig op land al half miljoen. Onder water – als de vliegtuigen daar al gevonden worden – is dat nog veel duurder. Bovendien ziet Nederland de crashplekken als een oorlogsgraf.
