Deze week: ‘Mannen bijten niet’

Sjabbo Smedes analyseert het WK

De afgelopen week stond de voetbalwereld helemaal op zijn kop door de beet van Luis Suarez. Mensen waren in shock en bijna iedereen heeft zijn of haar licht daarover laten schijnen Het lijkt alsof Suarez iedere voetballiefhebber in zijn hemd heeft gezet. Dat werd snel duidelijk uit de reacties. Nee, een voetballer bijt zijn tegenstander niet. Iets wat in rugby gebeurt, bij waterpolo en wellicht nog wel bij andere sporten, willen we bij voetbal niet zien. Bij voetbal blesseer je alleen je tegenstander met een schop, een kopstoot of een elleboog. Eigenlijk hoort dat ook niet, maar dat is tenminste kerel gedrag. Dat wordt beboet met een gele of rode kaart en drie of vier wedstrijden schorsing. Hoewel de gevolgen meevallen, is bijten van een geheel andere orde. Het maakt ons allen te schande en dat schaadt ons ego gevoel. De als vriendelijk bekend staande huisvader Suarez is plotseling een gek en moet maar eens weten wat de wereld daarvan vindt. Eerst de gevierde man en dan ineens de schlemiel. We willen hem eventjes niet meer zien en richten ons liever op echte mannen. Zoals onze Nigel de Jong, met trots ‘de pitbull’ genoemd en een persoonlijkheid. Of de boomlange Zlatan Ibrahimovic die zijn tegenstander duidelijk en doordringend aanspreekt als het hem niet zint en desnoods schopt om duidelijk te maken wie de baas is.

Straatvechter
Inmiddels zijn er duizenden meningen en verklaringen over het wangedrag van Suarez via de (social)media de wereld in gestuurd. Met uitzondering van het Uruguaanse volk en hun regeringsleiders, heeft iedereen hem veroordeeld. Het merk Liverpool schijnt ernstig beschadigd te zijn en ook de ambitie om naar Barcelona te gaan is volledig van de baan. Welke club wil zo´n ongecontroleerde speler nog binnen zijn gelederen hebben. Vanuit een andere benadering zie ik een beweging op gang komen om zijn gedrag te verklaren vanuit zijn verleden. ‘Hij kan er eigenlijk niet zoveel aan doen.’ Het is immers een primitieve reactie van een speler die zich als kind moest handhaven in wereld waar overleven het belangrijkste was. Hij ontwikkelde toen een straatvechtersmentaliteit die hem nu parten speelt. Als FC Groningen hem niet had opgehaald en als hij als 19-jarige niet de begeleiding van Ron Jans had gehad, was er van hem niets terecht gekomen. Dan was hij niet de wereldspeler geworden zoals hij nu is. De beste voetballer in de Engelse competitie. Een speler wiens onnavolgbare passeerbewegingen en doelpunten uit onverwachte hoek het publiek tot extase brengen. Hij is een gedreven speler, niet een lieverdje, die iedere wedstrijd weer zijn waarde wil bewijzen. Maar hij heeft een handicap. En dat is een primitieve impuls waar hij geen weerstand aan kan bieden als hij zwaar onder druk staat. Dat gebeurt vooral op een moment dat een verdediger het hem onmogelijk maakt te voetballen.

Vrouwenvoetbal
En hoe dat gaat weten we met elkaar ook heel goed. Hoe vaak zien we niet dat verdedigers alle middelen gebruiken om een talentvolle en technisch vaardige aanvaller in toom te houden. Niet zelden lijkt het een judowedstrijd waarbij spelers volledig in een houdgreep worden genomen of onderuit worden getrapt, meestal buiten het zicht van de scheidsrechter. Of als deze het wel ziet wordt het simpelweg weggewuifd en gaat het spel door. Dit tot frustratie van de technisch begaafde speler en de supporter die juist van dat soort hoogstandjes wil genieten. Misschien moet de FIFA daar ook wat strenger op toezien. Hoe het ook zij, zo lang judotoestanden op de velden heel gewoon zijn zal Suarez zeker weer terugvallen op zijn primitieve gewoonte. Een vierde keer zal hem zeker niet meer worden vergeven. Een levenslange schorsing is de volgende stap. Voor hem rest dan het vrouwenvoetbal. Daar bijten, krabben, spugen of trekken ze elkaar aan de haren als het even te veel wordt. Een potje janken hoort daar dan ook gewoon bij. Zo ver zijn mannen nog niet.

Voetbal gaat door
En natuurlijk werd er ook nog gewoon gevoetbald. Was het in de laatste wedstrijd in de poule tegen Chili nog begonnen om de eerste plaats, zodat we tegen de nummer twee zouden moeten spelen, zondag was het de dood of de gladiolen. Alleen met winst ging je door en dat leek er zondag in de eerste helft helemaal niet te komen. De hitte was bijna ondragelijk en Mexico was daardoor in het voordeel. Het spel van Nederland was mat en met het verlies van Nigel de Jong al in de negende minuut werd het in de bakoven van Fotaleza peentjes zweten. Mexico kreeg zeker vier kansen om op voorsprong te komen. Over het algemeen was dat door afstandsschoten waardoor Cilissen voldoende kon ingrijpen. Achteraf verklaarde Van Gaal dat dit ook precies de bedoeling was en dat werkte dus goed. Wij wisten dat niet en direct na rust zagen we dat het ook niet werkte toen Dos Santos met een schot vanaf 20 meter Cilissen passeerde. Nederland keek tegen een 1-0 achterstand aan en het geloof in een wederopstanding was op basis van het getoonde spel niet te verwachten. Toch kwam het herstel met het inbrengen van Depay. Het werd aanvallender en we zagen kansen. De omschakeling naar het 4-3-3 systeem werkte weer, ook omdat de tegenstander volledig moest omschakelen. Is dat dan toch de strategie van Van Gaal? ‘Jazeker’, hoor je hem later verklaren. Dat is het helemaal. ‘De jongens weten precies wat ze moeten doen.’

Pinchhitter De Hunt
De kansen werden groter, maar keeper Ochoa bleek een niet te nemen veste. Daar bracht Huntelaar verandering in toen hij in de slotminuten als pinchhitter het veld werd ingestuurd. Eerst een slimme kopbal vanuit een corner achterwaarts naar Sneijder die verwoestend uithaalde en even later met een na een optelsom verdiende penalty. Nederland en Grootegast waren in extase. Mensen uit de buurt vlogen naar buiten en gaven uiting aan hun opluchting waar we al niet meer in hadden geloofd. Schreeuwend, juichend en veel getoeter. We zijn door, we blijven in de race en we kunnen blijven genieten van Oranje, het feest waar het allemaal om was begonnen. Pffff op het nippertje en we hopen dat de woorden van Van Persie ‘het wordt alleen maar gemakkelijker’ echt betekent dat Nederland steeds beter gaat spelen. En niet: ‘Och dat Costa Rica pakken we wel even.’